NHỮNG ĐIỂM MỚI NỔI BẬT CỦA  LUẬT ĐẦU TƯ 2020

Vừa qua, tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV, Quốc hội đã thông qua 10 Luật mới, trong đó có Luật đầu tư 2020 có hiệu lực thì hành kể từ ngày 01/01/2021.

Luật Đầu tư sửa đổi được ghi nhận nhiều ý kiến tích cực từ các chuyên gia rằng “Luật đầu tư 2020 có cách tiếp cận mới trong thực hiện chính sách ưu đãi đầu tư. Đó là, bổ sung các nguyên tắc, điều kiện về ưu đãi, đảm bảo hiệu quả và chất lượng ưu đãi mà Việt Nam đưa ra để thu hút nhà đầu tư nước ngoài”. Có lẽ vì vậy mà việc thông qua Luật này được xem là Việt Nam rất biết cách tận dụng “thời điểm vàng – chính sách vàng” để thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, khôi phục nền kinh tế nước nhà sau những thiệt hại của đại dịch Covid-19 vừa qua.

Nguyễn và Cộng sự đã cập nhật, nghiên cứu, tiếp nhận những ý kiên từ chuyên gia để đưa ra những tư vấn được liệt kê dưới đây tư vấn cho Nhà đầu tư đang thực hiện đầu tư hoặc có dự định thành lập mới dự án đầu tư nắm rõ những điểm mới của pháp luật đầu tư, cũng như những ưu đãi đầu tư mà Nhà đầu tư được hưởng trong thời gian sắp tới.

Thứ nhất: Chính thức cấm “kinh doanh dịch vụ đòi nợ”

– Kể từ ngày 01/01/2021, việc “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” đã không còn được cho phép kinh doanh dưới hình thức ràng buộc điều kiện nữa mà Chính phủ cấm hẳn đầu tư, kinh doanh lĩnh vực này.

– Đồng thời, Luật này cũng quy định điều khoản chuyển tiếp nêu rõ rằng các bên có nghĩa vụ phải thanh lý các giao dịch đã được ký kết trước khi luật này có hiệu lực thi hành theo quy định của pháp luật dân sự và pháp luật khác có liên quan.

– Như vậy, theo Luật đầu tư 2020, các tất cả 8 ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh gồm:

+ Kinh doanh các chất ma túy quy định tại Phụ lục I của Luật Đầu tư 2020;

+ Kinh doanh các loại hóa chất, khoáng vật quy định tại Phụ lục II của Luật Đầu tư 2020;

+ Kinh doanh mẫu vật các loài thực vật, động vật hoang dã có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên quy định tại Phụ lục I của Công ước về buôn bán quốc tế các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp; mẫu vật các loài thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm Nhóm I có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên quy định tại Phụ lục III của Luật Đầu tư 2020;

+ Kinh doanh mại dâm;

+ Mua, bán người, hoặc mua, bán mô, xác, bộ phận của cơ thể người, bào thai người;

+ Hoạt động kinh doanh liên quan đến việc sinh sản vô tính trên người;

+ Kinh doanh pháo nổ;

+ Kinh doanh dịch vụ đòi nợ.

            Thứ hai: Bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung nhiều ngành, nghề kinh doanh có điều kiện:

+ Theo Luật đầu tư 2014 có tất cả 243 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Nhưng đến khi Luật đầu tư 2020 có hiệu lực, con số này đã giảm xuống chỉ còn 227 ngành, nghề.

+ Những ngành, nghề được bãi bỏ tất cả 23 ngành, nghề kinh doanh bao gồm:

• Kinh doanh dịch vụ đòi nợ;
• Hoạt động dịch vụ của tổ chức trọng tài thương mại;
• Kinh doanh dịch vụ mua bán nợ;
• Sản xuất, sửa chữa chai chứa khí dầu mỏ hóa lỏng (chai LPG);
• Nhượng quyền thương mại;
• Kinh doanh dịch vụ Lô-gi-stíc;
• Kinh doanh những dịch vụ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về môi giới bất động sản hoặc điều hành sàn giao dịch bất động sản;
• Kinh doanh các dịch vụ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ quản lý, vận hành nhà chung cư;
• Nuôi trồng sinh sản, nuôi sinh trưởng, trồng cấy nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã, nguy cấp, quý, hiếm không quy định tại Phụ lục của Công ước CITES;
• Kinh doanh thực vật rừng và động vật rừng hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại;
• Kinh doanh dịch vụ xét nghiệm HIV;
• Kinh doanh các dịch vụ ngân hàng mô;
• Kinh doanh dịch vụ hỗ trợ sinh sản, lưu giữ tinh trùng và lưu giữ phôi;
• Đầu tư – kinh doanh những dịch vụ xét nghiệm vi sinh vật gây bệnh truyền nhiễm;
• Kinh doanh các dịch vụ tiêm chủng;
• Kinh doanh dịch vụ điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng những loại thuốc thay thế khác;
• Dịch vụ thực hiện kỹ thuật mang thai hộ;
• Đầu tư kinh doanh thực phẩm thuộc lĩnh vực quản lý chuyên ngành của Bộ Y tế;
• Hoạt động của các cơ sở phân loại trang thiết bị y tế;
• Đầu tư – kinh doanh dịch vụ kiểm định trang thiết bị y tế;
• Đầu tư – kinh doanh Sản xuất mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe gắn máy;
• Kinh doanh dịch vụ giới thiệu những sản phẩm quảng cáo đến công chúng;
• Kinh doanh các loại chế phẩm sinh học trong xử lý chất thải;

Việc bãi bỏ những ngành, nghề kinh doanh có điều kiện trên giống như việc tạo “một cú hích” quan trọng trong việc tạo lập môi trường đầu tư mới thuận lợi hơn, thoáng hơn, tăng niềm tin mạnh mẽ cho doanh nghiệp, qua đó thu hút được nhiều hơn nguồn lực để đầu tư phát triển kinh tế – xã hội.

+ Bên cạnh đó, Luật đầu tư cũng bổ sung thêm những ngành nghề kinh doanh ràng buộc điều kiện dưới đây:

• Kinh doanh nước sạch (nước sinh hoạt);
• Kinh doanh dịch vụ kiến trúc;
• Kinh doanh các dịch vụ trung tâm dữ liệu;
• Kinh doanh những loại dịch vụ định danh và xác thực điện tử;
• Đầu tư kinh doanh dịch vụ phát hành báo chí nhập khẩu;
• Dịch vụ đăng kiểm tàu cá;
• Đào tạo và bồi dưỡng thuyền viên tàu cá;
• Chế biến, kinh doanh, vận chuyển, quảng cáo, trưng bày và cất giữ mẫu vật của các loài thực vật, động vật thuộc các Phụ lục của Công ước CITES và danh mục quy định những loại thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm;

+ Đồng thời, sửa đổi chi tiết của những ngành nghề kinh doanh có điều kiện đã được quy định như sau:

Thứ ba: Thu hút đầu tư bằng việc bổ sung thêm những đối tượng ưu đãi đầu tư sau:

– Dự án đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển;

– Đầu tư kinh doanh chuỗi phân phối sản phẩm của doanh nghiệp nhỏ và vừa; đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa; đầu tư kinh doanh khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật hỗ trợ những doanh nghiệp này.

Thứ tư: Bãi bỏ, bổ sung những ngành, nghề ưu đãi đầu tư:

– Bãi bỏ ngành, nghề “kinh doanh các loại chuỗi phân phối sản phẩm của doanh nghiệp vừa và nhỏ; đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa; đầu tư kinh doanh khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa” trong những ngành, nghề được ưu đãi đầu tư.

– Bên cạnh đó, đối với “Sản xuất hàng hóa, cung cấp dịch vụ tạo ra hoặc tham gia chuỗi giá trị, cụm liên kết ngành”đã được bổ sung vào ngành, nghề được hưởng ưu đãi đầu tư. Việc bổ sung ngành, nghề này cũng là một chiến lược được đánh giá cao, vì kích thích sản xuất thì cũng đồng nghĩa với việc kích cầu, kích xuất khẩu, tăng giá trị của thị trường Việt Nam.

Thứ năm: Việc đảm bảo thực hiện dự án đầu tư theo Luật đầu tư 2020

Nhà đầu tư phải ký quỹ hoặc phải có bảo lãnh ngân hàng về nghĩa vụ ký quỹ để bảo đảm thực hiện dự án đầu tư có đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, trừ các trường hợp sau đây:

– Nhà đầu tư trúng đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, được phép cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;

– Nhà đầu tư trúng đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất;

 – Nhà đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên cơ sở nhận chuyển nhượng dự án đầu tư đã thực hiện ký quỹ hoặc đã hoàn thành việc góp vốn, huy động vốn theo tiến độ quy định tại văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư;

– Nhà đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư trên cơ sở nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất của người sử dụng đất khác.

Như vậy, có thể thấy, với những điểm mới của Luật đầu tư được liệt kê ở trên đây được kỳ vọng sẽ đem lại nhiều hiệu quả và thu hút mạnh mẽ nguồn lực đầu tư trong thời gian sắp tới, đóng góp vào công cuộc khôi phục nên kinh tế nước nhà và giao lưu với những nền kinh tế thế giới.