+84 09.19.19.59.39

Họ tên: NGUYỄN THÀNH TỰU

Chức danh: Thạc sĩ - Luật sư - Trọng Tài Thương Mại - CEO

Điện thoại: +84 09.19.19.59.39

Email: tuulawyer@nvcs.vn

Lĩnh vực tư vấn: Đầu Tư Nước ngoài- Sở hữu Trí tuệ -M&A- Tranh chấp tại tòa.

Ngôn ngữ: Tiếng Việt - tiếng Anh

Hường thừa kế theo di chúc

Lập di chúc là quyền của mỗi cá nhân để trao lại tài sản của mình cho các cá nhân khác khi người đó mất. Việc lập di chúc có thể bằng văn bản hoặc bằng miệng, có thể có công chứng, chứng thực hoặc không. Song, để hưởng thừa kế theo di chúc, di chúc được lập phải hợp pháp.

Pháp luật quy định di chúc hợp pháp để hưởng thừa kế theo di chúc khi:

• Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt khi lập di chúc cho những người hưởng thừa kế. Việc lập di chúc không phải bởi bị lừa đối, đe doạ, cưỡng ép.
• Nội dung di chúc cho những người hưởng thừa kế không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định pháp luật.
• Trường hợp di chúc của người chưa đủ 18 tuổi cho người hưởng thừa kế thì phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hay người giám hộ đồng ý việc lập di chúc.
• Trường hợp di chúc của người bị hạn chế về thể chất hay người không biết chữ phải có người làm chứng lập thành văn bản và di chúc phải công chứng hoặc chứng thực thì di chúc mới hợp pháp để người hưởng thừa kế được nhận di sản.
• Trường hợp di chúc miệng cho những người hưởng thừa kế việc lập di chúc chỉ hợp pháp khi người đó thể hiện ý chí cuối cùng trước ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người đó thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng phải ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong 5 ngày làm việc, kể từ khi người để lại di sản thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng thì mới có giá trị pháp lý để người hưởng thừa kế được nhận di sản.

Người lập di chúc phải từ đủ 15 tuổi trở lên. Trường hợp người lập di chúc từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi phải có cha, mẹ hay người giám hộ đồng ý việc lập di chúc.

THAM KHẢO: LẬP DI CHÚC

Hưởng thừa kế theo pháp luật

Bởi việc lập di chúc là quyền, không phải nghĩa vụ của mỗi cá nhân nên việc lập di chúc không bắt buộc. Trường hợp không có di chúc; có di chúc nhưng không hợp pháp thì việc hưởng thừa kế sẽ theo pháp luật.

Việc hưởng thừa kế theo pháp luật là chia đều di sản thừa kế cho những người cùng hàng thừa kế theo thứ tự mà pháp luật quy định. Trường hợp tất cả những người thuộc hàng thừa kế trên không có thì việc hưởng thừa kế sẽ chia cho những người thuộc hàng thừa kế tiếp theo.

Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định việc hưởng thừa kế theo pháp luật có thứ tự như sau:

• Người hưởng thừa kế ở hàng thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi.
• Người hưởng thừa kế ở hàng thứ hai bao gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, cháu ruột mà người mất là ông bà nội hay ông bà ngoại.
• Người hưởng thừa kế ở hàng thứ ba bao gồm: cụ nội, cụ ngoại, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, cháu ruột mà người mất là chú bác ruột hay cô dì ruột, chắt ruột mà người mất là cụ nội hay cụ ngoại.

Ai được hưởng thừa kế?

Các trường hợp không được quyền hưởng thừa kế

Các trường hợp sau sẽ không được hưởng thừa kế do người mất để lại:

• Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó sẽ không có quyền hưởng thừa kế do người đó để lại.
• Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản sẽ không có quyền hưởng thừa kế.
• Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng của người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng sẽ không có quyền hưởng thừa kế.
• Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc,, huỷ di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản sẽ không có quyền hưởng thừa kế.

Song, nếu trong các trường hợp trên người để lại di sản đã biết về hành vi của những người được hưởng đó nhưng vẫn cho họ hưởng thừa kế thì họ vẫn được hưởng di sản.

HƯỜNG THỪA KẾ KHÔNG PHỤ THUỘC VÀO VIỆC LẬP DI CHÚC

Các trường hợp hưởng thừa kế không phụ thuộc vào di chúc

Pháp luật tôn trọng quyền thể hiện ý chí quyết định di sản của mỗi cá nhân. Do đó, chỉ khi người mất không có di chúc thì di sản mới được chia theo pháp luật. Song, trong các trường hợp sau là ngoại lệ. Đối với các đối tượng sau nếu không được người mất lập di chúc vẫn sẽ được hưởng thừa kế:

• Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng
• Con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động

Trường hợp hưởng thừa kế này không áp dụng đối với các đối tượng không được quyền hưởng di sản thừa kế.

Mức hưởng thừa kế không phụ thuộc vào việc lập di chúc

Mức hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc sẽ bằng 2/3 mức mà đáng lẽ người đó sẽ được hưởng thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật.

Ví dụ: Một gia đình bao gồm cha mẹ và hai người con. Khi người cha mất và đã lập di chúc chia tài sản cho hai người con cùng một người khác là bạn bè thân thiết với di sản để lại trị giá 900.000.000 đồng. Khi này, người mẹ không được lập di chúc vẫn có quyền được hưởng thừa kế với mức (900.000.000 : 3) x 2/3 = 200.000.000 (vì có 3 người thuộc hàng thừa kế thứ nhất).

Trường hợp nếu được lập di chúc nhưng được hưởng thừa kế ít hơn mức trên, người thừa kế cũng có quyền được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc.

THAM KHẢO: THỪA KẾ THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT