QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ 2024

+84 09.19.19.59.39

Họ tên: NGUYỄN THÀNH TỰU

Chức danh: Thạc sĩ - Luật sư - Trọng Tài Thương Mại - CEO

Điện thoại: +84 09.19.19.59.39

Email: tuulawyer@nvcs.vn

Lĩnh vực tư vấn: Đầu Tư Nước ngoài- Sở hữu Trí tuệ -M&A- Tranh chấp tại tòa.

Ngôn ngữ: Tiếng Việt - tiếng Anh

Trong bối cảnh xã hội hiện nay, khi thị trường toàn cầu ngày càng phát triển mạnh mẽ và các doanh nghiệp đang tìm kiếm cho mình những cơ hội trong việc mua bán hàng hóa trên phạm vi quốc tế. Trong đó, không thể tránh được việc xuất hiện tranh chấp trong quá trình thực hiện hợp đồng mua bán. Điều này mở ra một loạt các thách thức và vấn đề pháp lý đặc biệt, đặt ra nhiều câu hỏi về cách giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế được thực hiện như thế nào một cách hiệu quả và công bằng. Sau đây, NVCS sẽ cùng giải đáp những thắc mắc cũng như hướng dẫn người đọc về các vấn đề liên quan tới dịch vụ trọng tài thương mại cũng như các thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa có yếu tố nước ngoài qua bài viết sau.

tranh-chap-hop-dong-mua-ban-hang-hoa-quoc-te-nvcs

KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ 

Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế được xem là sự thoả thuận giữa các bên mua bán giữa các quốc gia với nhau nhằm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt các quyền cũng như nghĩa vụ liên quan trong quan hệ mua bán. Để đảm bảo về kinh tế thì mỗi giao dịch thường được các bên soạn thảo và ký kết các điều khoản trong hợp đồng mua bán, các bên quy định cụ thể nội dung hợp đồng cũng như dự phòng được những rủi ro có thể xảy ra.

Căn cứ tại khoản 1 Điều 27 Luật Thương mại 2005 cũng nêu ra về mua bán hàng hóa quốc được thể hiện qua các hình thức gồm: xuất khẩu, nhập khẩu, tạm xuất, tái xuất, tạm nhập, tái nhập và chuyển khẩu.

HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ ĐƯỢC PHÁP LUẬT QUY ĐỊNH NHƯ THẾ NÀO VỀ HÌNH THỨC ?

Tại Điều 24 Luật Thương mại 2005 quy định cụ thể về hình thức hợp đồng mua bán hàng hóa như sau:

Hợp đồng mua bán hàng hoá sẽ được thể hiện qua lời nói, văn bản có giá trị pháp lý tương đương hoặc được xác lập bằng những hành vi cụ thể.

Ngoài trừ với các loại hợp đồng mua bán hàng hoá mà được pháp luật quy định bắt buộc phải được lập thành văn bản thì phải tuân theo các quy định đó.

Ngoài ra, theo khoản 2 Điều 27 Luật Thương mại 2005 cũng nêu rõ về hình thức hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế: “ Mua bán hàng hoá quốc tế phải được thực hiện trên cơ sở hợp đồng bằng văn bản hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương.”

HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ CÓ NHỮNG LOẠI TRANH CHẤP NÀO ?

Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế là những bất đồng, xung đột giữa các thương nhân ở các quốc gia khác nhau về vấn đề thực hiện không đúng hoặc không thực hiện các quyền và nghĩa vụ đã được thỏa thuận, ghi nhận trong hợp đồng.

Tranh chấp có thể về quyền và nghĩa vụ giữa các bên đang tham gia hợp đồng mà chủ yếu là liên quan đến vấn đề thực hiện hoặc không thực hiện đúng, đầy đủ các quyền và nghĩa vụ như đã thỏa thuận. Hoặc cũng có thể các tranh chấp phát sinh từ nội dung của hợp đồng, việc giải thích từ ngữ hợp đồng chưa đầy đủ hoặc việc thực hiện hợp đồng, sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng….

Các tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế thường gặp:

• Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế liên quan đến chủ thể ký kết hợp đồng (chủ thể ký kết và thẩm quyền ký kết hợp đồng);
• Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế liên quan đến ngôn ngữ trong hợp đồng;
• Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế do giao hàng không đúng đối tượng đã thỏa thuận, ghi nhận trong hợp đồng;
• Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế do bên bán giao hàng không đúng thời gian thỏa thuận;
• Hợp đồng thương mại quốc tế về các thỏa thuận liên quan đến giá cả, phương thức thanh toán;
• Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế về thực hiện nghĩa vụ bảo hành đối với hàng hoá;
• Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế liên quan đến bồi thường thiệt hại, phạt hợp đồng do một trong các bên tham gia vi phạm hợp đồng.

GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ GỒM NHỮNG CÁCH THỨC NÀO?

• Thương lượng

Đây là phương thức luôn được ưu tiên khi xảy ra tranh chấp, vì các chủ thể tham gia có thể tự do thỏa thuận về vấn đề tranh chấp cũng như đưa ra phương hướng giải quyết chung mà hai bên đều có lợi. Hơn nữa, việc thương lượng chỉ xảy ra trong nội bộ, không có sự tham gia của bên thứ ba nào nên không cần lo lắng vấn đề bảo mật thông tin. Cũng như giúp các bên có thể tiết kiệm được nhiều chi phí giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên phương thức này chỉ đạt được hiệu quả chỉ khi các bên tham gia cùng thống nhất quan điểm và có thiện chí, để đi đến kết quả thương lượng tốt nhất cho đôi  bên vẫn phụ thuộc vào ý chí của các bên.

• Hoà giải

Về phương thức hòa giải thì các bên vẫn tự do thỏa thuận với nhau và có thể thực hiện thông qua một bên thứ ba (hòa giải viên) để đi đến thống nhất cuối cùng. Bên thứ ba có thể giúp đỡ cũng như làm cán cân pháp lý để giúp đôi bên trong quan hệ tranh chấp tìm được tiếng nói chung. Vấn đề chi phí cho việc hoà giải cũng không quá cao như những phương thức khác. Tuy nhiên việc hoà giải hay thương lượng đều phụ thuộc vào tính tự nguyện cũng như sự thiện chí giữa các bên.

• Toà án

Toà án là cơ quan thẩm quyền xét xử sẽ thường được các bên lựa chọn khi giải quyết tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, trong trường hợp nếu các bên thương lượng không đạt được hiệu quả. Khi này, đương sự có thể nộp đơn khởi kiện hoặc đơn yêu cầu tại Toà án có thẩm quyền giải quyết và đồng thời tiến hành nộp tạm ứng án phí. Toà án sau khi xem xét, kiểm tra hồ sơ nếu đáp ứng được các điều kiện thì sẽ mở phiên tòa để tién hành xét xử. Ngoài ra, Tòa án phải tuân thủ theo quy định pháp luật của Bộ luật tố tụng dân sự, đảm bảo xét xử giải quyết đúng với quy định. Bản án hay quyết định của Toà sẽ được thi hành hiệu lực hoặc cưỡng chế thi hành. Nhược điểm khi tiến hành giải quyết tại Toà án sẽ tốn nhiều thời gian cũng như tiền bạc.

Xem thêm: Thủ tục khởi kiện vụ án tranh chấp hợp đồng thương mại tại toà án

• Trọng tài Thương mại

Đối với phương thức giải quyết tranh chấp qua Trọng tài Thương mại là đặc điểm điển hình đối với lĩnh vực thương mại bởi do tính linh hoạt, tạo quyền chủ động giữa các bên tham gia, cũng như tính nhanh chóng, tiết kiệm được thời gian và đảm bảo bí mật thông tin. Để phương thức giải quyết bằng trọng tài được áp dụng thì các bên phải thỏa thuận trước về việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài ( Căn cứ theo Khoản 1 Điều 5 Luật Trọng tài thương mại năm 2010). Cũng như tùy theo mức độ và những điều kiện thuận lợi hoặc khó khăn mà các bên tham gia có thể chọn trọng tài giải quyết. Kết quả của phương thức này chính là phán quyết trọng tài, phán quyết này mang tính chung thẩm, không bị kháng cáo, kháng nghị.

Xem thêm: Quy trình tố tụng tại trọng tài thương mại tại việt nam năm 2023 

Thẩm quyền giải quyết các tranh chấp của Trọng tài

• Giữa các bên phát sinh trong hoạt động thương mại.
• Giữa các bên trong đó ít nhất một bên tranh chấp có hoạt động thương mại.
• Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng trọng tài.

QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ 2024

quy-trinh-giai-quyet-tranh-chap-hop-dong-mua-ban-quoc-te-nvcs

Nếu các bên lựa chọn giải quyết bằng Trọng tài thương mại thì cần thực hiện theo trình tự thủ tục sau:

Bước 1: Nguyên đơn sẽ nộp đơn khởi kiện và các văn bản, hồ sơ kèm theo

Nguyên đơn phải làm đơn khởi kiện gửi đến Trung tâm trọng tài nếu muốn giải quyết tranh chấp tại Trung tâm trọng tài.

Còn giải quyết bằng Trọng tài vụ việc, nguyên đơn phải làm đơn khởi kiện và gửi cho bị đơn. Kèm theo đơn khởi kiện, phải có văn bản thỏa thuận của trọng tài, các tài liệu, giấy tờ khác có liên quan (bản chính hoặc bản sao).

Bước 2: Bị đơn nộp bản tự bảo vệ

• Đối với vụ tranh chấp được giải quyết tại Trung tâm trọng tài, nếu các bên tranh chấp không có thoả thuận khác hoặc các quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác, thì trong vòng 30 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện và các tài liệu, giấy tờ khác kèm theo, bị đơn phải gửi cho Trung tâm trọng tài bản tự bảo vệ. Theo yêu cầu của một bên hoặc các bên tham gia, thời hạn này có thể được Trung tâm trọng tài gia hạn căn cứ tùy vào tình tiết cụ thể của vụ việc.
• Đối với vụ tranh chấp được giải quyết bằng Trọng tài vụ việc, nếu các bên tham gia không có thoả thuận khác, thì trong vòng 30 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện của nguyên đơn và các tài liệu, giấy tờ khác kèm theo, bị đơn phải gửi cho nguyên đơn và Trọng tài viên bản tự bảo vệ trong đó bao gồm tên và địa chỉ của người mà mình chọn làm Trọng tài viên.
• Nếu bị đơn cho rằng vụ tranh chấp trên không thuộc thẩm quyền của bên Trọng tài, không có bất kì thoả thuận trọng tài, thoả thuận trọng tài vô hiệu hoặc thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được thì phải ghi rõ điều đó trong bản tự bảo vệ.

Ngoài ra, nếu bị đơn không nộp bản tự bảo vệ thì quá trình giải quyết tranh chấp vẫn được tiến hành.

Bước 3: Quy trình thành lập hội đồng trọng tài

Tùy thuộc vào nguyện vọng cũng như điều kiện thực tế, nội dung tranh chấp của hợp đồng mà các bên tham gia sẽ thỏa thuận lựa chọn hình thức trọng tài phù hợp để giải quyết tranh chấp. Có hai hình thức trọng tài gồm: Hội đồng trọng tài tại Trung tâm trọng tài và Hội đồng trọng tài vụ việc.

Bước 4: Hòa giải

Theo yêu cầu của các bên tham gia, Hội đồng trọng tài sẽ tiến hành thủ tục hòa giải để các bên thỏa thuận với nhau về việc giải quyết tranh chấp. Khi các bên đạt được thỏa thuận, thống nhất được với nhau về việc giải quyết trong vụ tranh chấp thì Hội đồng trọng tài sẽ lập biên bản hoà giải thành có chữ ký của các bên kèm xác nhận của các Trọng tài viên. Hội đồng trọng tài sẽ ra quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các bên và quyết định này là chung thẩm và có giá trị pháp lý như phán quyết trọng tài.

Bước 5: Tiến hành tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp

Trường hợp nếu các bên không có bất kì thoả thuận khác hoặc các quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác thì Hội đồng trọng tài ấn định thời gian và địa điểm mở phiên họp.

Trường hợp các bên không có bất kì thoả thuận khác hoặc quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác, tối đa là 30 ngày trước ngày mở phiên họp thì giấy triệu tập tham dự phiên họp phải được gửi cho các bên.

Bước 6: Phán quyết của Hội đồng trọng tài  

Phán quyết trọng tài do Hội đồng trọng tài quyết định được biểu quyết theo nguyên tắc đa số.

Nếu biểu quyết không đạt được đa số thì phán quyết trọng tài sẽ được lập theo ý kiến của Chủ tịch Hội đồng trọng tài.

Bước 7: Thi hành phát quyết trọng tài

• Hết thời hạn thi hành phán quyết trọng tài mà bên phải thi hành phán quyết không tự nguyện thi hành và cũng không có bất kì yêu cầu huỷ phán quyết trọng tài theo quy định, Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền nhận được đơn yêu cầu từ bên được thi hành phán quyết trọng tài sẽ tiến hành phán quyết trọng tài.
• Đối với phán quyết của Trọng tài vụ việc, Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền nhận được đơn yêu cầu từ bên được thi hành thì sẽ thi hành phán quyết trọng tài sau khi phán quyết được đăng ký theo quy định.

Cơ sở pháp lý:

• Luật Thương mại 2005;
• Luật Trọng tài thương mại 2010;
• Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

Lựa chọn dịch vụ tư vấn về giải quyết tranh chấp hợp đồng  mua bán hàng hóa quốc tế tại NVCS:

Dịch vụ của chúng tôi không chỉ giúp đối phương đạt được sự công bằng, mà còn hướng đến việc duy trì mối quan hệ thương mại tích cực giữa các bên. Chúng tôi hiểu rằng mỗi tranh chấp đều đòi hỏi sự chăm chỉ và hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực mua bán hàng hóa, và đó là lý do tại sao chúng tôi có đội ngũ chuyên gia pháp lý giàu kinh nghiệm và am hiểu rõ về quy định pháp luật. Chúng tôi cam kết đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu, áp dụng các phương pháp giải quyết tranh chấp linh hoạt và sáng tạo. Sự hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực kinh doanh cũng cho phép chúng tôi đưa ra những giải pháp dựa trên tình hình thực tế, nhằm giảm thiểu thiệt hại và tăng cường giá trị cho doanh nghiệp của bạn. Hãy để NVCS trở thành đối tác đáng tin cậy của bạn trong việc giải quyết mọi tranh chấp mua bán hàng hóa.

dich-vu-luat-su-tu-van-nvcs

Luật sư: NGUYỄN THÀNH TỰU

Điện thoại: 09.19.19.59.39

Email: tuulawyer@nvcs.vn