QUY ĐỊNH VỀ VIỆC  NHẬN NUÔI CON NUÔI TRÊN CƠ SỞ THỰC TẾ (KHÔNG CÓ GIẤY TỜ PHÁP LÝ)

+84 09.19.19.59.39

Họ tên: NGUYỄN THÀNH TỰU

Chức danh: Thạc sĩ - Luật sư - Trọng Tài Thương Mại - CEO

Điện thoại: +84 09.19.19.59.39

Email: tuulawyer@nvcs.vn

Lĩnh vực tư vấn: Đầu Tư Nước ngoài- Sở hữu Trí tuệ -M&A- Tranh chấp tại tòa.

Ngôn ngữ: Tiếng Việt - tiếng Anh

Việc nhận nuôi con nuôi trên cơ sở thực tế, tức là nuôi dưỡng một đứa trẻ mà không có các giấy tờ pháp lý chính thức, là một vấn đề đang thu hút sự chú ý trong xã hội hiện nay. Dù mối quan hệ này có thể tồn tại lâu dài và bền vững, song về mặt pháp lý, các bậc phụ huynh nuôi dưỡng này sẽ gặp phải nhiều khó khăn khi không có sự công nhận chính thức từ cơ quan nhà nước. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về các quy định và hướng dẫn cần thiết cho những ai đang trong tình huống nuôi con nuôi mà không có giấy tờ hợp pháp, đồng thời giúp họ hiểu rõ hơn về cách thức hợp thức hóa mối quan hệ này.

1. Quy định pháp luật về việc nhận con nuôi hợp pháp

• Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định: Để quan hệ nuôi con nuôi được pháp luật công nhận, các bên phải đăng ký và thực hiện thủ tục nhận con nuôi tại cơ quan có thẩm quyền, cụ thể là tại UBND cấp xã/phường nơi cư trú của người nhận nuôi hoặc của trẻ em. Sau khi được cấp Giấy chứng nhận nuôi con nuôi, quan hệ nuôi con nuôi mới chính thức có giá trị pháp lý.
• Việc không đăng ký nhận con nuôi sẽ không được pháp luật công nhận là mối quan hệ cha mẹ - con hợp pháp và sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của trẻ em cũng như quyền và nghĩa vụ của người nhận nuôi.

2. Hệ quả pháp lý khi không có giấy chứng nhận nuôi con nuôi hợp pháp

• Quan hệ không được pháp luật công nhận: Nếu không đăng ký, mối quan hệ nuôi con nuôi chỉ tồn tại trên thực tế và không được ghi nhận về mặt pháp lý. Điều này có nghĩa là pháp luật không xem người nuôi là cha mẹ hợp pháp của trẻ.
• Quyền và nghĩa vụ hạn chế: Người nuôi con thực tế sẽ không có các quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý như cha/mẹ hợp pháp. Cụ thể:
  • Người nhận nuôi không thể đứng tên đại diện pháp luật cho trẻ trong các thủ tục như nhập học, khám chữa bệnh hoặc các thủ tục hành chính khác.
  • Trẻ không có quyền thừa kế tài sản từ người nuôi (trừ khi người nuôi lập di chúc có chỉ định rõ).
  • Trong trường hợp xảy ra mâu thuẫn, tranh chấp, người nuôi không được công nhận là cha/mẹ hợp pháp và không có quyền nuôi dưỡng hợp pháp đối với trẻ.
• Khó khăn trong giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan: Khi không có giấy chứng nhận hợp pháp, người nuôi không được pháp luật bảo vệ quyền lợi chính đáng và cũng không có đầy đủ quyền để bảo vệ trẻ em trước pháp luật. Điều này dễ dẫn đến các tranh chấp khó giải quyết, đặc biệt trong các tình huống cần bảo vệ quyền lợi của trẻ.

Xem thêm: dịch vụ xin giấy phép mở trung tâm ngoại ngữ

3. Thủ tục hợp pháp hóa quan hệ nuôi con nuôi trên thực tế

• Để bảo vệ quyền lợi của cả trẻ em và người nuôi, các bên cần thực hiện thủ tục đăng ký nhận nuôi con nuôi chính thức theo quy định tại UBND cấp xã/phường nơi người nhận nuôi hoặc nơi trẻ cư trú.
• Các bước thủ tục cụ thể:
  • Chuẩn bị hồ sơ:
    • Đơn xin nhận con nuôi theo mẫu quy định.
    • Giấy tờ của trẻ được nhận làm con nuôi: Bản sao Giấy khai sinh và giấy khám sức khỏe của trẻ.
    • Giấy tờ của người nhận nuôi:
      • Bản sao Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu.
      • Phiếu lý lịch tư pháp do cơ quan có thẩm quyền cấp.
      • Giấy khám sức khỏe do cơ sở y tế cấp huyện trở lên cấp.
      • Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân hoặc các giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân phù hợp.
      • Giấy tờ chứng minh điều kiện kinh tế và chỗ ở để đảm bảo việc chăm sóc, nuôi dưỡng con nuôi.
  • Nộp hồ sơ: Người nhận nuôi nộp hồ sơ tại UBND cấp xã/phường.
  • Thẩm định và xác minh: UBND cấp xã/phường sẽ tiến hành kiểm tra, xác minh điều kiện của người nhận nuôi, đảm bảo người nhận nuôi có đủ điều kiện kinh tế, đạo đức, sức khỏe và chỗ ở phù hợp để nuôi dưỡng con.
  • Cấp Giấy chứng nhận nuôi con nuôi: Nếu hồ sơ hợp lệ và các điều kiện đều đạt yêu cầu, UBND sẽ cấp Giấy chứng nhận nuôi con nuôi cho người nhận nuôi. Sau khi được cấp giấy này, mối quan hệ nuôi con nuôi sẽ có giá trị pháp lý.

Xem thêm: Điều kiện thành lập trung tâm Tiếng Anh

4. Những lưu ý và khuyến nghị

• Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho trẻ và người nuôi, việc đăng ký nhận con nuôi là cần thiết và nên thực hiện ngay cả khi đã nuôi dưỡng trẻ một thời gian dài trên thực tế.
• Đối với các cặp đôi sống chung nhưng không đăng ký kết hôn, chỉ một người có thể đứng tên nhận con nuôi. Trong trường hợp muốn cả hai cùng có quyền và nghĩa vụ với trẻ, Anh/Chị có thể xem xét đăng ký kết hôn hợp pháp trước khi thực hiện thủ tục nhận nuôi.
• Việc hợp thức hóa quan hệ nuôi con nuôi không chỉ đảm bảo quyền lợi cho trẻ về mặt tài sản, giáo dục mà còn giúp trẻ được bảo vệ trong các vấn đề pháp lý và các rủi ro phát sinh trong tương lai.

Xem thêm: thủ tục xin giấy phép kinh doanh khách sạn

5. Những câu hỏi có liên quan

  Quan hệ nuôi con nuôi trên thực tế có được pháp luật công nhận không?

• Không. Theo Luật Nuôi con nuôi 2010, mối quan hệ nuôi con nuôi chỉ được công nhận khi các thủ tục đăng ký và cấp giấy chứng nhận nuôi con nuôi được thực hiện tại cơ quan có thẩm quyền. Nếu không có giấy tờ pháp lý, quan hệ nuôi con nuôi sẽ không được pháp luật công nhận.

  Nếu nuôi con trên thực tế mà không đăng ký, người nuôi có quyền lợi và nghĩa vụ gì với trẻ không?

• Người nuôi không có quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý với trẻ như cha mẹ nuôi hợp pháp. Điều này đồng nghĩa với việc họ không được công nhận là người đại diện hợp pháp cho trẻ, không có quyền quyết định về mặt pháp lý đối với trẻ, như các vấn đề giáo dục, y tế, tài sản.

  Trẻ được nuôi trên thực tế có được thừa kế tài sản của người nuôi không?

• Theo pháp luật thừa kế, con nuôi chỉ có quyền thừa kế tài sản của cha mẹ nuôi nếu quan hệ nuôi con nuôi được pháp luật công nhận. Nếu không có giấy chứng nhận nuôi con nuôi, trẻ sẽ không thuộc diện thừa kế theo pháp luật, trừ trường hợp người nuôi lập di chúc chỉ định rõ trẻ là người thừa kế.

  Người nuôi có thể làm các thủ tục hành chính cho trẻ không?

• Không. Người nuôi không có quyền đại diện hợp pháp cho trẻ, do đó, các thủ tục hành chính liên quan đến giáo dục, y tế, hoặc các thủ tục hành chính khác của trẻ sẽ gặp khó khăn nếu không có sự đồng ý từ cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ hợp pháp của trẻ.

  Trong trường hợp có tranh chấp về quyền nuôi dưỡng, người nuôi trên thực tế có quyền yêu cầu nuôi dưỡng trẻ không?

• Nếu không có giấy chứng nhận nuôi con nuôi hợp pháp, người nuôi không có cơ sở pháp lý để yêu cầu quyền nuôi dưỡng trẻ. Quyền nuôi dưỡng sẽ thuộc về cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ hợp pháp của trẻ.

  Có thể hợp thức hóa quan hệ nuôi con nuôi trên thực tế không?

• Có thể. Người nuôi có thể thực hiện thủ tục đăng ký nhận con nuôi tại UBND cấp xã/phường nơi người nuôi hoặc trẻ đang cư trú. Việc này sẽ giúp hợp thức hóa quan hệ nuôi con nuôi, đảm bảo quyền và nghĩa vụ pháp lý cho cả người nuôi và trẻ.

  Nếu đã nuôi trẻ từ lâu mà không có giấy tờ hợp pháp, người nuôi có thể gặp rủi ro pháp lý nào không?

• Có. Người nuôi không có quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý với trẻ, vì vậy nếu có tranh chấp hoặc nếu cha mẹ đẻ đòi lại trẻ, người nuôi sẽ không có căn cứ pháp lý để bảo vệ quyền nuôi dưỡng của mình.

  Làm thế nào để đảm bảo quyền lợi cho trẻ trong quan hệ nuôi con nuôi trên thực tế?

• Để đảm bảo quyền lợi cho trẻ, người nuôi nên hoàn tất thủ tục đăng ký nhận nuôi con nuôi tại cơ quan có thẩm quyền. Điều này giúp trẻ được hưởng đầy đủ quyền lợi và có sự bảo vệ pháp lý từ người nuôi.

Việc nhận nuôi con nuôi trên cơ sở thực tế không phải là một quá trình đơn giản, và sẽ gặp phải nhiều thách thức về mặt pháp lý. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh có thể thực hiện các thủ tục hợp pháp để chính thức công nhận mối quan hệ này, bảo vệ quyền lợi cho đứa trẻ cũng như gia đình. Để làm được điều này, họ cần tìm hiểu kỹ về các quy định pháp lý, chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết và tham khảo sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng.