Trong guồng quay phát triển của thị trường hiện đại, thương hiệu là một trong những yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp định vị tên tuổi và xây dựng niềm tin với khách hàng. Thế nhưng, không ít công ty – nhất là các đơn vị nhỏ và mới thành lập – vẫn chưa chú trọng đến việc đăng ký bảo hộ thương hiệu một cách hợp pháp. Điều này không chỉ khiến doanh nghiệp bị động trong tranh chấp mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ pháp lý và thiệt hại kinh tế nghiêm trọng.
1. Thương hiệu: Tài sản trí tuệ không thể bỏ ngỏ
Thương hiệu (nhãn hiệu) là một phần quan trọng trong tài sản sở hữu trí tuệ, giúp phân biệt hàng hóa hoặc dịch vụ của doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Dù có thể được sử dụng rộng rãi trong thực tiễn, nhưng chỉ khi đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì doanh nghiệp mới chính thức sở hữu hợp pháp thương hiệu đó.
Theo Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, quyền sở hữu nhãn hiệu được xác lập khi nhãn hiệu được cấp Giấy chứng nhận đăng ký. Nếu không thực hiện thủ tục này, doanh nghiệp sẽ không có cơ sở pháp lý để bảo vệ thương hiệu nếu xảy ra tranh chấp.
2. Những rủi ro pháp lý khi chưa đăng ký thương hiệu
2.1 Không có quyền pháp lý khi bị chiếm đoạt
Trong trường hợp một bên thứ ba tiến hành đăng ký thương hiệu trùng hoặc tương tự, bên chưa đăng ký sẽ không được pháp luật công nhận là chủ sở hữu, dù đã sử dụng trước đó. Nguyên tắc "ưu tiên nộp đơn" được quy định trong Điều 90 Luật Sở hữu trí tuệ, có nghĩa là người nộp hồ sơ trước sẽ được xem xét cấp văn bằng bảo hộ trước.
2.2 Có thể bị kiện vì vi phạm nhãn hiệu
Trớ trêu thay, nếu doanh nghiệp tiếp tục sử dụng thương hiệu đã bị bên khác đăng ký, họ có thể bị khởi kiện vì xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo Điều 129 của Luật Sở hữu trí tuệ. Tình huống này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín.
2.3 Không thể khai thác giá trị thương hiệu
Khi chưa đăng ký, thương hiệu không được pháp luật công nhận là tài sản sở hữu trí tuệ. Điều đó đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không thể dùng thương hiệu làm tài sản góp vốn, nhượng quyền hay chuyển nhượng thương mại – mất đi một kênh sinh lời và khai thác thương hiệu hợp pháp.
Xem thêm:
Thủ tục và hồ sơ cần chuẩn bị khi đăng ký thương hiệu.
3. Tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh
Thương hiệu là hình ảnh doanh nghiệp trong tâm trí khách hàng. Việc mất thương hiệu đồng nghĩa với mất đi niềm tin từ thị trường, dẫn đến sụt giảm doanh số, gián đoạn chuỗi cung ứng và tốn kém chi phí làm lại toàn bộ hệ thống nhận diện.
Thực tế đã chứng minh, nhiều doanh nghiệp Việt Nam từng buộc phải thay đổi tên gọi, logo hoặc chấp nhận mua lại thương hiệu với giá rất cao chỉ vì không đăng ký sớm. Đây là cái giá quá đắt cho một sai lầm đơn giản: chủ quan và trì hoãn.
4. Giải pháp bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro thương hiệu
Để tránh những hệ quả đáng tiếc, doanh nghiệp nên chủ động đăng ký thương hiệu ngay từ khi bắt đầu hoạt động hoặc xây dựng sản phẩm. Thủ tục đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ không quá phức tạp, chi phí hợp lý, nhưng lại mang lại hiệu quả pháp lý và thương mại rất lớn.
Với các doanh nghiệp có định hướng phát triển ở nước ngoài, việc đăng ký thương hiệu tại các quốc gia mục tiêu thông qua hệ thống Madrid là cần thiết để ngăn chặn nguy cơ bị chiếm dụng thương hiệu ở thị trường quốc tế.
Xem thêm:
Những sai lầm phổ biến khi tự đăng ký bảo hộ logo, thương hiệu
Kết luận
Thương hiệu không chỉ là tên gọi mà còn là kết tinh của nỗ lực xây dựng, truyền thông và niềm tin từ người tiêu dùng. Nếu không bảo vệ kịp thời bằng biện pháp pháp lý, toàn bộ thành quả đó có thể bị đánh mất chỉ trong một tình huống pháp lý bất lợi.
Chủ động đăng ký thương hiệu là hành động đầu tư chiến lược – giúp doanh nghiệp an tâm phát triển, khẳng định giá trị và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh khốc liệt, chậm trễ trong bảo hộ thương hiệu là một rủi ro không nên đánh đổi.