Trong môi trường kinh doanh hiện đại, bên cạnh tên thương hiệu, các doanh nghiệp ngày càng chú trọng đến việc xây dựng slogan – những khẩu hiệu ngắn gọn mang tính thông điệp. Không chỉ đơn thuần là một cụm từ quảng bá, slogan còn góp phần khắc sâu hình ảnh thương hiệu trong tâm trí khách hàng. Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là: “Slogan có được đăng ký bảo hộ như thương hiệu không?” Và nếu được, doanh nghiệp nên đăng ký slogan như thế nào để được pháp luật bảo vệ?

Bài viết sau sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về vấn đề này, dựa trên các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam.

Slogan là gì và vai trò trong thương hiệu

Slogan (khẩu hiệu thương mại) là một cụm từ ngắn, dễ nhớ, thường thể hiện giá trị cốt lõi, tầm nhìn hoặc cam kết của doanh nghiệp đối với khách hàng. Ví dụ: “Just do it” (Nike), “Think different” (Apple), hay “Because you're worth it” (L'Oréal).

Slogan không chỉ đơn giản là lời quảng cáo, mà còn có giá trị chiến lược trong việc xây dựng và định vị thương hiệu. Khi khách hàng nhớ được slogan, đồng nghĩa họ đang nhớ đến sản phẩm, dịch vụ và thậm chí là triết lý kinh doanh của doanh nghiệp.

Quy định pháp luật về việc bảo hộ slogan

Tại Việt Nam, Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2022) là văn bản pháp lý cao nhất điều chỉnh việc đăng ký và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, trong đó có nhãn hiệu – bao gồm slogan nếu thỏa mãn các điều kiện.

Slogan có thể được đăng ký dưới dạng nhãn hiệu

Theo Điều 4.16 Luật Sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau. Trong đó, theo Điều 72, một dấu hiệu được bảo hộ dưới dạng nhãn hiệu nếu:

• Là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh,...
• Có khả năng phân biệt hàng hóa, dịch vụ của chủ thể này với chủ thể khác.

Slogan – nếu là một câu chữ cụ thể, có tính độc đáo và phân biệt – hoàn toàn có thể được coi là một dấu hiệu nhận diện và được đăng ký bảo hộ như một nhãn hiệu.

Xem thêm:  Bảo hộ thương hiệu trong nước và quốc tế – khác biệt và lưu ý quan trọng.

Điều kiện để slogan được bảo hộ hợp pháp

Không phải mọi khẩu hiệu đều đủ điều kiện bảo hộ. Theo pháp luật Việt Nam và thực tiễn xét nghiệm đơn tại Cục Sở hữu trí tuệ, một slogan muốn được bảo hộ cần:

1. Có khả năng phân biệt

Không trùng hoặc gây nhầm lẫn với slogan, nhãn hiệu đã được đăng ký trước đó. Ví dụ, một slogan như “Chất lượng là hàng đầu” mang tính mô tả chung và quá phổ biến, khó được chấp nhận bảo hộ.

2. Không thuộc trường hợp bị loại trừ

Theo Điều 73 Luật SHTT, slogan sẽ không được bảo hộ nếu:

• Vi phạm đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục.
• Gây nhầm lẫn về nguồn gốc, xuất xứ.
• Mô tả tính chất, công dụng của sản phẩm/dịch vụ một cách thông thường.

3. Được thể hiện bằng hình thức có thể nhận biết

Thông thường là từ ngữ có thể đọc được bằng ký tự Latinh. Nếu slogan bằng hình ảnh hoặc biểu tượng đặc biệt, phải bảo đảm nhận diện rõ ràng và không vi phạm các quy định cấm.

Có nên đăng ký bảo hộ slogan cùng thương hiệu không?

1. Có thể đăng ký cùng lúc hoặc riêng biệt

Pháp luật không bắt buộc slogan phải đăng ký kèm thương hiệu. Doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ đăng ký slogan như một nhãn hiệu độc lập, hoặc gộp chung với logo, tên thương hiệu để bảo hộ tổng thể bộ nhận diện.

2. Lợi ích của việc đăng ký bảo hộ slogan

• Bảo vệ tài sản trí tuệ: Ngăn chặn đối thủ sử dụng khẩu hiệu tương tự, gây nhầm lẫn hoặc cạnh tranh không lành mạnh.
• Tăng giá trị thương hiệu: Slogan độc quyền có thể trở thành yếu tố định danh quan trọng trong định giá thương hiệu.
• Thuận lợi khi chuyển nhượng, nhượng quyền: Quyền sở hữu slogan rõ ràng giúp các hợp đồng chuyển nhượng minh bạch và có giá trị pháp lý.

Quy trình và hồ sơ đăng ký slogan

Để đăng ký slogan như một nhãn hiệu, doanh nghiệp cần chuẩn bị các hồ sơ sau:

• Tờ khai đăng ký nhãn hiệu (theo mẫu quy định tại Thông tư 01/2007/TT-BKHCN).
• Mẫu slogan cần bảo hộ.
• Giấy ủy quyền (nếu nộp qua đại diện).
• Chứng từ nộp phí, lệ phí theo biểu phí hiện hành của Cục SHTT.

Nơi nộp đơn: Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (trụ sở tại Hà Nội, hoặc các văn phòng đại diện tại Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh).

Thời gian xử lý hồ sơ:

• Thẩm định hình thức: 1–2 tháng.
• Công bố đơn: 2 tháng.
• Thẩm định nội dung: 9–12 tháng.
• Tổng thời gian: khoảng 12–18 tháng để được cấp văn bằng bảo hộ (nếu không phát sinh khiếu nại, sửa đổi).

Xem thêm:  Bảo hộ thương hiệu cá nhân vs thương hiệu doanh nghiệp – nên chọn gì?

Kết luận

Slogan – nếu được sáng tạo kỹ lưỡng và có tính phân biệt – hoàn toàn có thể được đăng ký bảo hộ như một nhãn hiệu. Việc bảo hộ khẩu hiệu giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng nhận diện, bảo vệ quyền lợi và tài sản trí tuệ trong hoạt động kinh doanh.

Để đảm bảo khả năng đăng ký thành công, doanh nghiệp nên:

• Tìm hiểu kỹ điều kiện pháp lý.
• Tra cứu khả năng trùng lặp trước khi nộp đơn.
• Cân nhắc sử dụng dịch vụ tư vấn của các đại diện sở hữu trí tuệ chuyên nghiệp để tiết kiệm thời gian và tránh rủi ro về pháp lý.