Luật Doanh nghiệp là một trong những văn bản pháp lý trụ cột điều chỉnh hoạt động thành lập, tổ chức quản lý và vận hành doanh nghiệp tại Việt Nam. Trải qua nhiều lần sửa đổi, luật không ngừng được cập nhật nhằm tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch và hội nhập với xu thế toàn cầu. Đến năm 2025, việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp là bước đi quan trọng để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Luật Doanh nghiệp 2025 (dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2025) đã đưa ra nhiều điểm đổi mới đáng chú ý nhằm tăng cường minh bạch, nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp và bảo vệ tốt hơn quyền lợi các bên liên quan. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những nội dung thay đổi nổi bật mà doanh nghiệp cần đặc biệt lưu tâm.

Những thay đổi đáng chú ý trong Luật Doanh nghiệp 2025

1. Cải tiến thủ tục thành lập doanh nghiệp

Theo Điều 26 của Luật Doanh nghiệp 2025, thời gian xử lý hồ sơ đăng ký doanh nghiệp được rút ngắn còn 01 ngày làm việc (so với 03 ngày trước đây). Đặc biệt, tất cả hồ sơ có thể được thực hiện qua hệ thống đăng ký doanh nghiệp trực tuyến quốc gia, đảm bảo tính công khai và minh bạch.

Ngoài ra, doanh nghiệp sẽ được cấp mã số thuế tự động cùng lúc với việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (Điều 28).

2. Góp vốn và kiểm soát vốn điều lệ

Luật mới bổ sung Điều 47a quy định rõ: Thành viên công ty TNHH và cổ đông công ty cổ phần bắt buộc phải hoàn thành góp vốn trong vòng 30 ngày kể từ ngày cấp phép, thay vì “90 ngày” như trước. Việc cố tình kê khai vốn điều lệ không đúng thực tế có thể bị xử phạt hành chính từ 50 triệu đến 100 triệu đồng (theo Nghị định hướng dẫn kèm theo).

Ngoài ra, dữ liệu về vốn điều lệ sẽ được cập nhật công khai trên Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp để tránh tình trạng “doanh nghiệp vốn ảo”.

3. Người đại diện theo pháp luật – linh hoạt hơn, rõ trách nhiệm hơn

Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2025 cho phép mỗi doanh nghiệp có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật, tuy nhiên phải xác định rõ phạm vi, quyền hạn và trách nhiệm của từng người trong Điều lệ công ty. Điều này góp phần tránh xung đột nội bộ và tăng cường trách nhiệm cá nhân khi xảy ra vi phạm.

Xem thêm:   Mức phạt hành vi bạo hành trẻ em, phụ nữ

4. Tăng quyền cho cổ đông thiểu số

Luật bổ sung Điều 116a, cho phép cổ đông nắm giữ từ 1% cổ phần phổ thông trở lên trong 06 tháng liên tục có quyền yêu cầu công ty cung cấp thông tin tài chính, biên bản họp, nghị quyết… Đây là điểm mới quan trọng nhằm bảo vệ cổ đông nhỏ lẻ khỏi tình trạng bị che giấu thông tin hoặc thao túng bởi cổ đông lớn.

5. Linh hoạt cơ cấu quản trị công ty cổ phần

Theo Điều 134, doanh nghiệp cổ phần không bắt buộc phải thành lập Ban Kiểm soát nếu có dưới 11 cổ đông và không có cổ đông tổ chức nắm trên 50% vốn. Đồng thời, cho phép doanh nghiệp tự điều chỉnh cơ cấu Hội đồng quản trị và Ban điều hành phù hợp với quy mô, đặc điểm hoạt động.

6. Doanh nghiệp số, họp online, chữ ký số được công nhận

Luật Doanh nghiệp 2025 bổ sung các quy định mới trong Điều 157 – 158a công nhận:

• Họp Hội đồng quản trị qua hình thức trực tuyến;
• Biên bản, chữ ký điện tử có giá trị pháp lý tương đương văn bản giấy;
• Báo cáo tài chính, tài liệu lưu trữ điện tử là hợp pháp nếu tuân thủ quy định kỹ thuật của Nhà nước.

Đây là điểm tiến bộ lớn hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh số hóa và làm việc từ xa ngày càng phổ biến.

7. Tăng cường minh bạch thông tin

Theo Điều 33, doanh nghiệp có trách nhiệm công khai thông tin về:

• Tình trạng hoạt động (đang hoạt động, giải thể, phá sản…);
• Thông tin người đại diện, cổ đông lớn, thay đổi vốn điều lệ;
• Các báo cáo tài chính định kỳ.

Việc này giúp cơ quan quản lý, nhà đầu tư và đối tác nắm bắt rõ hơn tình hình doanh nghiệp, hạn chế rủi ro trong giao dịch.

8. Siết chặt quản lý doanh nghiệp “ma”

Luật mới quy định cụ thể cơ chế thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp đối với các trường hợp:

• Không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký;
• Không thực hiện nghĩa vụ thuế;
• Không báo cáo tình hình hoạt động trong 12 tháng liên tục.

Ngoài ra, các hành vi giả mạo thông tin đăng ký kinh doanh, cố tình lập doanh nghiệp nhằm trốn thuế hoặc lừa đảo có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Bộ luật Hình sự sửa đổi.

Tác động đến cộng đồng doanh nghiệp

Tích cực:

• Luật mới giúp môi trường kinh doanh trở nên minh bạch, hiện đại và linh hoạt hơn.
• Tạo điều kiện thuận lợi cho khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo nhờ cắt giảm thủ tục hành chính và công nhận chuyển đổi số.
• Tăng tính bảo vệ nhà đầu tư, cổ đông, đặc biệt là cổ đông thiểu số.

Thách thức:

• Doanh nghiệp phải nhanh chóng cập nhật hệ thống điều lệ, quy chế nội bộ, cơ cấu tổ chức cho phù hợp với quy định mới.
• Tăng trách nhiệm công khai và lưu trữ thông tin tài chính – pháp lý một cách nghiêm ngặt hơn.
• Cần trang bị kỹ năng chuyển đổi số, sử dụng chữ ký điện tử, quản trị công ty hiệu quả.

Xem thêm:   Quy định về phòng vệ chính đáng trong pháp luật hình sự

Kết luận

Luật Doanh nghiệp 2025 không chỉ đơn thuần là sự điều chỉnh pháp lý, mà còn là dấu mốc cho sự chuyển mình mạnh mẽ của môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Việc tích hợp chuyển đổi số, tăng cường minh bạch và bảo vệ cổ đông thể hiện tầm nhìn cải cách và hội nhập sâu rộng.

Để vận hành doanh nghiệp một cách hiệu quả và đúng pháp luật, các doanh nghiệp nên chủ động nghiên cứu kỹ các quy định mới, điều chỉnh mô hình quản trị nội bộ, và nếu cần, hãy tham vấn ý kiến của chuyên gia pháp lý để kịp thời thích nghi với hành lang pháp lý đang thay đổi.