Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định

+84 09.19.19.59.39

Họ tên: NGUYỄN THÀNH TỰU

Chức danh: Thạc sĩ - Luật sư - Trọng Tài Thương Mại - CEO

Điện thoại: +84 09.19.19.59.39

Email: tuulawyer@nvcs.vn

Lĩnh vực tư vấn: Đầu Tư Nước ngoài- Sở hữu Trí tuệ -M&A- Tranh chấp tại tòa.

Ngôn ngữ: Tiếng Việt - tiếng Anh

Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là điều kiện của người phạm tội trong việc xét xử các vụ án hình sự ở Việt Nam. Pháp luật hình sự các nước đều phải xác định độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự nhằm xác định các điều kiện về năng lực nhận thức, khả năng điều khiển hành vi theo yêu cầu xã hội và thể hiện chính sách hình sự của nước đó. Bài viết sẽ phân tích, làm rõ các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam qua các thời kỳ liên quan đến độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, bao gồm:

1. Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là gì?

Trước tiên cần hiểu thế nào là trách nhiệm hình sự. Dưới góc độ pháp lý, có thể hiểu trách nhiệm hình sự là một dạng trách nhiệm pháp lý, là hậu quả pháp lý của việc phạm tội thể hiện ở chỗ người đã gây tội phải chịu trách nhiệm trước Nhà nước.

Trong đó, để xác định trách nhiệm hình sự của một người khi phạm tội nào đó cần xem xét độ tuổi của người này có phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đó hay không.

Như vậy, có thể hiểu tuổi chịu trách nhiệm hình sự là độ tuổi mà người phạm tội sẽ phải chịu các trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là gì

2. Người từ bao nhiêu tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm?

Về vấn đề này, Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi năm 2017 đã nêu rõ:

“1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.”.

Như vậy, theo quy định trên thì người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng đối với các tội sau:

- Tội giết người.

- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

- Tội hiếp dâm.

- Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

- Tội cưỡng dâm.

- Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

- Tội mua bán người.

- Tội mua bán người dưới 16 tuổi.

- Tội cướp tài sản.

- Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản.

- Tội cưỡng đoạt tài sản.

- Tội cướp giật tài sản.

- Tội trộm cắp tài sản.

- Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản.

- Tội sản xuất trái phép chất ma túy.

- Tội tàng trữ trái phép chất ma túy.

- Tội vận chuyển trái phép chất ma túy.

- Tội mua bán trái phép chất ma túy.

- Tội chiếm đoạt chất ma túy.

- Tội tổ chức đua xe trái phép.

- Tội đua xe trái phép.

- Tội phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử.

- Tội cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử.

- Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác.

- Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

- Tội khủng bố.

- Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.

- Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự.

Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật Hình sự 2015 có quy định khác

Xem thêm bài viết:

Trách nhiệm hình sự áp dụng với ai

Đối tượng được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự

3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng

Theo khoản 2 Điều 27 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:

Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự

1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau:

a) 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng;

b) 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng;

c) 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng;

d) 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật này quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.

Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra đầu thú hoặc bị bắt giữ.

Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng

Như vậy, theo quy định trên thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là 20 năm.

Đồng thời, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện.